آزمایش درصد رطوبت

مقدمه:

آزمایش درصد رطوبت خاک یکی از مهم‌ترین آزمایش‌های ژئوتکنیکی است که برای تعیین میزان آب موجود در خاک انجام می‌شود. رطوبت خاک تأثیر مستقیمی بر ویژگی‌های مهندسی آن، مانند تراکم‌پذیری، چسبندگی و مقاومت برشی دارد. این آزمایش به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که رایج‌ترین آن‌ها، روش خشک کردن در آون است.

تعیین درصد رطوبت خاک با استفاده از روش استاندارد ASTM D2216

روش انجام آزمایش درصد رطوبت خاک (روش خشک کردن در آون)

  1. ابتدا ظرف خالی را وزن و در برگه آزمایش آن را یاداشت کنید.
  2. مقداری مشخصی از خاک مرطوب را بردارید و داخل ظرف قرار دهید.
  3. ظرف حاوی خاک را  وزن کرده و مقدار آن را یادداشت کنید.
  4. نمونه را درون آون با دمای 110 درجه سانتی‌گراد به مدت ۲۴ ساعت خشک کنید.
  5. پس از خشک شدن، نمونه را از آون خارج کرده، در دمای محیط سرد کنید و مجدداً وزن کنید.

 محاسبه درصد رطوبت

فرمول درصد رطوبت خاک
ω = (Wwet - Wdry)
Wdry
× 100%

ω: درصد رطوبت خاک

Wwet: وزن خاک مرطوب

Wdry: وزن خاک خشک

نکات مهم:

  • استاندارد آزمایش درصد رطوبت (روش خشک کردن آون) در انجمن استاندارد و مواد آمریکا، ASTM D2216 می‌باشد.
  • طبق استاندارد مذکور دمای آون به 110 درجه سانتی‌گراد تنظیم گردد، (با تغییرات مثبت و منفی 5 درجه).
    دمای بالاتر از استاندارد ممکن است برخی از مواد در خاک را تجزیه کند و آب موجود در لایه دوگانه یا مضاعف (Double Layer) تبخیر کند و نتایج غیر واقعی حاصل شود.
  • طبق استاندارد خاک‌های حاوی مواد آلی یا دارای گچ باید در دمای 60 درجه سانتی‌گراد و یا در هوای محیط جهت جلوگیری از سوختن یا تجزیه شدن، خشک شوند.
  • در زمان خنک شدن ظرف، در ظرف بسته باشد تا از جذب رطوبت محیط جلوگیری شود.
  • مقدار خنک شدن ظرف باید به مقداری باشد که بتوان آن را به راحتی با دست نگه داشت.
  • هدف از خنک کردن ظرف پیش از وزن کشی، جلوگیری از به وجود آمدن عواملی همچون جریان همرفتی (convection currents) و  انتقال حرارت به ترازو است. 
  • دقت ترازو به عواملی همچون حساسیت آزمایش، نیاز کارفرما و یا مقدار وزن نمونه بستگی دارد، به طور کلی هر چه وزن نمونه بالاتر رود میتوان از ترازویی با دقت پایین تر استفاده کرد.
  • جهت رعایت کردن حداقل وزن نمونه خاک باید به استاندارد آزمایش مربوطه مراجعه کرد.
  • جهت استفاده از درصد رطوبت در تعیین وزن مخصوص خشک یا مرطوب خاک، حداقل 200 گرم نمونه مرطوب و ترازوی با دقت 0.01 گرم نیاز است.
  • حداقل وزن نمونه وابسته به اندازه ذرات در خاک نیز بوده و خاک هایی حاوی سنگ یا ذرات شن حداقل 500 گرم نمونه اولیه جهت تعیین درصد رطوبت آن نیاز است.

خدمات GEOALB در این آزمایش

جهت تهیه نرم افزار تعیین درصد رطوبت و فرم های آزمایش به بخش فروشگاه سایت مراجعه کنید.

محاسبه گر درصد رطوبت

محاسبه گر درصد رطوبت